علت انکیلوز دندان چیست؟ علائم، تشخیص و درمان

انکیلوز دندان یکی از مشکلات شایع در دندانپزشکی است که در آن دندان به استخوان فک چسبیده و نمی تواند حرکت کند. این مشکل معمولاً به دلیل فرایندهای فیزیولوژیکی یا آسیب های فیزیکی ایجاد می شود و ممکن است منجر به مشکلات مختلفی در جویدن و عملکرد دهان شود. این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتوبلاگ به طور کامل به بررسی مفهوم این مشکل، علل بروز آن، علائم، روش های تشخیص و درمان می پردازد و راهکارهایی را برای پیشگیری از آن معرفی می کند.

انکیلوز دندان چیست؟

انکیلوز به وضعیتی گفته می شود که در آن دندان به طور غیرعادی به استخوان فک متصل می شود و حرکت طبیعی آن متوقف می شود. این وضعیت معمولاً به دلیل تغییرات در بافت های دندان و استخوان اطراف آن ایجاد می شود. در نتیجه، دندان قادر به حرکت نیست و مشکلات مختلفی در جویدن و عملکرد دهان ایجاد می شود. حالت عادی، دندان ها از طریق رباط های پریودنتال به استخوان فک متصل می شوند و این اتصال به دندان ها اجازه می دهد که حرکت کنند. در انکیلوز، این رباط ها به طور کامل از بین می روند یا به صورت غیرعادی به استخوان فک چسبیده می شوند.

علل انکیلوز دندان

انکیلوز ممکن است به دلیل چندین عامل مختلف ایجاد شود که برخی از آن ها شامل موارد زیر هستند:

ضربه های فیزیکی به دندان

آسیب های وارد شده به دندان ها، به ویژه در هنگام تصادفات یا برخوردهای شدید، می توانند منجر به چسبیده شدن دندان به فک شوند. در این موارد، دندان به استخوان فک متصل می شود و دیگر قادر به حرکت نیست.

عفونت ها و بیماری های التهابی

عفونت های باکتریایی یا التهابی که در بافت های دندانی یا استخوانی رخ می دهند می توانند به ایجاد انکیلوز منجر شوند. این نوع عفونت ها معمولاً با آسیب به بافت های پریودنتال همراه هستند. برخی از بیماری های التهابی مانند بیماری های لثه و پریودنتیت ممکن است باعث آسیب به بافت های پریودنتال شوند و در نتیجه انکیلوز را ایجاد کنند.

درمان های دندانی

 برخی از درمان های دندانی مانند درمان ریشه (عصب کشی) یا درمان های دیگر می توانند باعث ایجاد آسیب در بافت های پریودنتال شوند و در نتیجه چسبیده شدن دندان به فک رخ دهد.

عوامل ژنتیکی و اختلالات رشد دندان

برخی از افراد به طور طبیعی مستعد بروز انکیلوز هستند. این وضعیت ممکن است به طور ارثی به فرد منتقل شود. علاوه بر این اختلالات رشدی که به طور طبیعی در دندان ها یا فک ها رخ می دهند، می توانند باعث بروز این عارضه شوند. این اختلالات معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی شایع هستند.

علائم انکیلوز دندان

انکیلوز ممکن است با علائم مختلفی همراه باشد که با توجه به شدت و محل آسیب، متفاوت هستند. این علائم شامل موارد زیر می شوند:

• درد و ناراحتی در دندان
• مشکلات در جویدن غذا
• مشکل در حرکت دندان
• تغییر در موقعیت دندان
• تورم و التهاب لثه

روش های تشخیص

تشخیص انکیلوز معمولاً نیازمند ارزیابی دقیق توسط دندانپزشک است. دندانپزشک با معاینه دقیق دهان و دندان های شما، به دنبال علائم احتمالی انکیلوز می گردد. ممکن است دندانپزشک به ویژه به دندانی که شکایت از آن دارید توجه ویژه داشته باشد. برای تشخیص دقیق تر، ممکن است نیاز به انجام رادیوگرافی دندان (عکسبرداری با اشعه ایکس) باشد. این تصویر می تواند به دندانپزشک کمک کند تا وضعیت دندان و اتصال آن به استخوان فک را بررسی کند. در برخی موارد، ممکن است آزمایش های اضافی مانند بررسی سلامت لثه ها یا استخوان فک برای اطمینان از تشخیص دقیق تر انجام شود.

درمان انکیلوز دندان

درمان این عارضه بستگی به شدت و شرایط بیمار دارد. در برخی از موارد، درمان ممکن است تنها شامل مراقبت های محافظه کارانه باشد. این مراقبت ها شامل استفاده از مسکن ها برای کاهش درد و التهاب، و بهبود وضعیت دندان های دیگر است. در صورتی که دندان آسیب دیده دچار چسبندگی شدید شده باشد و هیچ گونه امکان بازگشت به وضعیت طبیعی را نداشته باشد، دندان باید کشیده شود. پس از برداشت دندان، گزینه های جایگزین مانند ایمپلنت دندانی یا پروتز دندان می توانند مورد استفاده قرار گیرند.

برخی موارد، ممکن است جراحی فک برای اصلاح وضعیت دندان های آسیب دیده و ایجاد فضای مناسب برای دندان های دیگر ضروری باشد. اگر اتصال دندان به استخوان بر روی موقعیت دندان ها و فک تأثیر بگذارد، درمان های ارتودنسی توصیه می شود. این درمان ها به حرکت دندان های باقی مانده به موقعیت صحیح خود کمک می کنند. در برخی موارد، اگر انکیلوز باعث آسیب به استخوان فک شود، ممکن است نیاز به پیوند استخوان برای بازسازی بافت استخوانی باشد.

پیشگیری از انکیلوز دندان

برای پیشگیری از بروز انکیلوز، باید اقدامات خاصی انجام داد. رعایت بهداشت دهان و دندان، از جمله مسواک زدن منظم و استفاده از نخ دندان، می تواند از بروز مشکلات پریودنتال جلوگیری کند و مشکلات ناشی از آن مانند اتصال دندان به فک را کاهش دهد. استفاده از محافظ دهان در زمان هایی که احتمال آسیب به دندان ها وجود دارد، مانند ورزش های پرخطر، می تواند خطر آسیب دیدگی و چسبیدگی دندان به فک را کم کند. مراجعه منظم به دندانپزشک برای معاینه و درمان مشکلات دندانی به موقع می تواند از بروز چنین مشکلاتی جلوگیری کند.

در نهایت

انکیلوز دندان یک مشکل جدی است که می تواند بر زیبایی و عملکرد دهان تأثیر بگذارد. تشخیص به موقع و درمان این مشکل می تواند از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری کند و کیفیت زندگی فرد را بهبود بخشد. با مراقبت های مناسب و مراجعه منظم به دندانپزشک، می توان از بروز این مشکل جلوگیری کرد و در صورت بروز آن، بهترین روش درمان را انتخاب کرد.