کرم و باکتری دندان؛ علت و روش های درمان کرم خوردگی دندان

کرم دندان و باکتری های دهانی از مشکلات شایع بهداشت دهان و دندان هستند که بسیاری از افراد در طول زندگی خود با آن ها مواجه می شوند. این مشکلات نه تنها می توانند باعث درد و ناراحتی شوند، بلکه اگر به درستی درمان نشوند، می توانند منجر به مشکلات جدی تری مانند عفونت های لثه، تحلیل لثه و حتی از دست دادن دندان ها شوند. بسیاری از افراد از علت کرم خوردگی دندان و نقش باکتری ها در این فرآیند آگاه نیستند. در این مقاله، به توضیح علت کرم و باکتری دندان، فرآیندهای زیستی، پیشگیری و درمان از این مشکلات دهانی می پردازیم. هدف این مقاله از مجله دندانپزشکی ارتوبلاگ کمک به افرادی است که با این مشکلات مواجه هستند و به دنبال راه های پیشگیری و درمان آن ها می گردند.

کرم خوردگی دندان چیست؟

کرم خوردگی دندان که به آن پوسیدگی دندان نیز می گویند، فرآیندی است که در آن دندان ها به تدریج توسط اسیدهایی که باکتری ها تولید می کنند، خراب می شوند. این اسیدها به مینای دندان حمله می کنند و باعث از بین رفتن مواد معدنی آن می شوند. در مراحل ابتدایی، پوسیدگی ممکن است به صورت لکه های سفید روی دندان ها ظاهر شود، اما اگر درمان نشود، می تواند به حفره ها (کَندگی ها) تبدیل شود که نیاز به درمان های دندان پزشکی دارد.

باکتری های دهان و نقش آن ها در پوسیدگی دندان

باکتری ها بخش طبیعی فلور دهان را تشکیل می دهند و در حالت معمولی برای سلامتی دهان بی ضرر هستند. اما زمانی که باکتری ها شروع به تولید اسید می کنند، مشکلاتی در بهداشت دهان ایجاد می شود. این اسیدها نتیجه تجزیه مواد قندی هستند که به طور معمول در رژیم غذایی روزانه مصرف می کنیم. زمانی که قند در دهان باقی می ماند، باکتری ها آن را مصرف می کنند و اسیدهایی تولید می کنند که به مینای دندان آسیب می زند.

یکی از مهم ترین باکتری های مرتبط با کرم پوسیدگی دندان، باکتری استرپتوکوکوس موتانس است. این باکتری می تواند مواد قندی موجود در غذاها را به اسید تبدیل کرده و مینای دندان را به تدریج حل کند. علاوه بر این، باکتری های دیگر مانند لاکتوباسیلوس ها و پروپیونی باکتریوم ها نیز در این فرآیند دخیل هستند.

علل کرم خوردگی دندان و فعالیت باکتری ها

تغذیه نادرست

مصرف مکرر غذاهای شیرین و نشاسته ای، به ویژه در طول روز، به راحتی می تواند منجر به فعالیت زیاد باکتری ها و تولید اسیدهای مضر شود. نوشیدنی های شیرین و میان وعده های پر قند می توانند محیطی ایده آل برای رشد باکتری ها ایجاد کنند. باکتری ها به راحتی قندها را تجزیه کرده و اسید تولید می کنند که باعث پوسیدگی دندان ها می شود.

بهداشت نامناسب دهان و دندان

مسواک نزدن منظم دندان ها و عدم استفاده از نخ دندان می تواند منجر به تجمع پلاک های دندانی شود. پلاک دندانی ترکیبی از باکتری ها و مواد غذایی است که در صورت عدم پاکسازی به موقع، به تدریج تبدیل به جرم دندان می شود. جرم دندان سخت تر از پلاک است و معمولاً نیاز به درمان حرفه ای دارد.

کرم خوردگی دندان و تجمع باکتری به دلیل کمبود فلوراید

فلوراید یکی از مواد معدنی است که به بازسازی مینای دندان کمک می کند و دندان ها را در برابر حملات اسیدی مقاوم تر می سازد. در مناطقی که آب لوله کشی فاقد فلوراید است یا افرادی که از خمیردندان های حاوی فلوراید استفاده نمی کنند، خطر پوسیدگی دندان بیشتر است.

خشکی دهان

افرادی که دچار خشکی دهان هستند، به دلیل کاهش تولید بزاق، در معرض خطر بیشتری برای پوسیدگی دندان قرار دارند. بزاق نقش مهمی در شستشوی دهان و خنثی کردن اسیدهای تولید شده توسط باکتری ها و کرم خوردگی ایفا می کند.

ژنتیک

در برخی از افراد، عوامل ژنتیکی می توانند باعث حساسیت بیشتر دندان ها به پوسیدگی شوند. برای مثال، ساختار مینای دندان برخی افراد به طور طبیعی ضعیف تر است و این امر می تواند منجر به پوسیدگی سریع تر دندان ها شود.

علائم و نشانه های کرم خوردگی دندان و تجمع باکتری

پوسیدگی دندان در مراحل اولیه ممکن است بدون درد و علامت باشد. اما در صورت پیشرفت پوسیدگی، علائم مختلفی ممکن است ظاهر شوند. در مراحل اولیه، می توانید لکه های سفید یا قهوه ای روی مینای دندان مشاهده کنید. هنگامی که پوسیدگی دندان به داخل می رود و به عصب نزدیک می شود، ممکن است دچار درد شدید هنگام مصرف مواد گرم، سرد یا شیرین شوید. با پیشرفت پوسیدگی، حفره ها یا سوراخ هایی در دندان ظاهر می شود که باید توسط دندانپزشک درمان شود.

روش های درمان کرم و باکتری دندان

در مراحل ابتدایی پوسیدگی دندان، استفاده از فلوراید می تواند کمک کند تا مواد معدنی از دست رفته دوباره به مینای دندان بازگردند و از پیشرفت پوسیدگی جلوگیری شود. فلوراید می تواند به صورت ژل، وارنیش یا خمیردندان فلورایدی استفاده شود. در صورتی که پوسیدگی دندان به حدی پیشرفته شده باشد که مینای دندان از بین رفته باشد و حفره هایی در دندان ایجاد شده باشد، دندانپزشک معمولاً از مواد پرکننده مانند آمالگام یا کامپوزیت برای ترمیم دندان استفاده می کند. این روش به بازسازی دندان کمک می کند و از آسیب بیشتر جلوگیری می کند.

اگر پوسیدگی دندان به عصب دندان برسد و دندان دچار عفونت شود، درمان ریشه لازم است. در این روش، عصب و بافت های آسیب دیده دندان خارج شده و فضای خالی با مواد مخصوص پر می شود. در صورتی که دندان آسیب زیادی دیده باشد و بخش زیادی از آن از بین رفته باشد، ممکن است نیاز به تاج دندان باشد. تاج دندان یک پوشش دائمی است که دندان آسیب دیده را می پوشاند و از آن محافظت می کند. در مواردی که دندان به شدت آسیب دیده باشد و هیچ کدام از روش های درمانی کارساز نباشد، ممکن است دندان باید کشیده شود.

جمع بندی

کرم خوردگی دندان و فعالیت باکتری های دهانی از مشکلات رایج در بهداشت دهان و دندان هستند که می توانند به سرعت در صورت عدم درمان صحیح به مشکلات جدی تر تبدیل شوند. از آنجایی که این مشکلات معمولاً به طور تدریجی پیشرفت می کنند، تشخیص زودهنگام و درمان مناسب آن ها از اهمیت زیادی برخوردار است. با رعایت بهداشت دهان و دندان، مصرف متعادل غذاهای قندی و انجام درمان های دندان پزشکی منظم، می توان از پوسیدگی دندان و عوارض ناشی از آن جلوگیری کرد.