جراحی لثه چیست و چرا انجام میشود؟

زمانی که لازم باشد برای درمان برخی شرایط و بیماری های لثه، از جمله عفونت لثه یا پریودنتیت اقدام شود، دندانپزشکان اقدام به جراحی لثه میکنند. این جراحی معمولا تحت عنوان عمل پریودنتال نیز شناخته میشود.

هدف از انجام جراحی، درمان بیماری های جدی مربوط به  بافت لثه و رفع تمام خسارات و پیش آمدهای زیر است:

• ترمیم استخوان فک و بافت های آسیب دیده مرتبط با لثه
• جلوگیری از افتادن دندان
• کاهش شکاف لثه بین دندان ها
• تغییر شکل استخوان فک برای کاهش خطر رشد باکتری ها در شکاف استخوان
• از بین بردن باکتری ها و عفونت

جراحی لثه چیست و چه بیماری ها و مشکلاتی را برطرف میکند؟

همانطور که گفته شد عمل لثه برای درمان برخی بیماری های مرتبط با لثه انجام میشود. بیماری هایی مانند گینوییت و پریودنتیت نیازمند عمل جراحی لثه هستند.

گینوییت چیست؟

گینوییت نوع خفیفی از بیماری لثه است که می تواند باعث قرمزی لثه، تورم و خونریزی آن شود. بیشتر اوقات، لثه به دلیل بهداشت ضعیف دهان و دندان، پلاک و تارتار دندان، دچار چنین بیماری می شود. درمان حرفه ای توسط دندانپزشکان متخصص ارتودنسی می تواند از بروز چنین بیماری پیشگیری کند یا حتی آن را درمان کند.

پریودنتیت چیست؟

پریودنتیت نیز نوعی شدیدتر از بیماری لثه است که در آن وضعیت لثه بدتر شده و حتی بیماری پیشرفت می کند. در ادامه پیشرفت پریودنتیت، بافت آن شروع به پاسخ های التهاب می کند و التهاب ممکن است به استخوان و بافت های اطراف لثه هم سرایت کند. در طی این فرایند التهابی، لثه ها از دندان جدا می شوند. این وضعیت باعث می شود فضاهایی  ایجاد شود که به نوبه خود باکتری را به دام می اندازند و منجر به شکل گیری عفونت می شوند. در نهایت دندان ممکن است لق شده و بیافتد و حتی استخوان به شدت آسیب ببیند.

---

انواع جراحی لثه کدامند؟

نوع روش جراحی که دندانپزشک جراح در نظر میگیرد مستقیما بستگی به نوع و شدت بیماری و سلامت عمومی بیمار دارد. قبل از هر روش جراحی، جراح دندانپزشک، لثه ها و اطراف آن ها را با دقت و به صورت تخصصی تمیز می کند. او تمام پلاک ها، تارتار و باکتری های دندانی را از بین می برد. زیرا اگر چنین کاری انجام ندهد قطعا حین عمل عفونت و التهاب بافت لثه زیر تیغ جراحی بیشتر می شود.

انواع جراحی لثه در ادامه توضیح داده شده است:

جراحی فلپ لثه

جراحی فلپ چیست برای چه کسی انجام می شود؟ جراحی فلپ لثه برای آن دسته از بیمارانی مناسب است که دارای آبسه لثه یا پریودنتال عمقی هستند. شوربختانه در این  افراد ممکن است باکتری و تارتار به این آبسه ها نفوذ کره باشد. جراحی فلپ لثه بهترین درمان برای این اشخاص است تا هم آبسه درمان شود و هم بستر باکتری ها بر هم ریخته و آن ها نابود شوند. این عمل شامل بلند کردن بافت لثه از دندان ها برای از بین بردن تجمع تارتار است. بعد از اینکه جراح ناحیه را تمیز کرده و تارتار را خارج کرد، لثه ها را به جای خود برمیگرداند تا دوباره روی دندان ها قرار بگیرند. در بعضی مواقع ممکن است استخوان فک نیز در طی این روش نیاز به تغییر شکل داشته باشد.

عمل پیوند استخوان

همانطور که میدانید ریشه دندان ها درون استخوان فک جوش خورده است و در واقع اطراف این ریشه بافت استخوان فک است. گاهی اوقات پیش می آید که استخوان اطراف ریشه دندان آسیب ببیند. این آسیب میتواند نیازمند پیوند استخوان باشد. ما در این عمل جراحی بافت استخوانی جدید، سالم و مستحکمی را به جای بافت استخوانی آسیب دیده قرار میدهیم. بافت جایگزن میتواند از خود شخص باشد و یا اینکه از یک شخص دیگر گرفته شده باشد. به طور کلی هدف از پیوند استخوان در جراحی لثه ، کمک به حفظ و نگهداری دندان در مکان و موقعیت خودش است.

 عمل بازسازی و احیای بافت لثه

بافت استخوان و بافت لثه هر کدام موقعیت آناتومیکی یکدیگر را دارند. اما ممکن است که بافت لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد یا رشد کند قرار بگیرد و مانع از رشد و قرار گیری استخوان شود. ما برای رفع این مشکل نیز جراحی لثه انجام میدهیم. در طی این روش، جراح دندانپزشک یک قطعه کوچک مش مانندی را بین استخوان و لثه فرد قرار می دهد. این ماده مانع از رشد لثه در فضایی که باید استخوان وجود داشته باشد. بعد از این عمل استخوان و بافت پیوندی مجدداً در محل خودشان رشد می کنند.

جراحی پیوند لثه

در حالت نرمال باید خط بین لثه و دندان ها نه خیلی پایین و نه خیلی بالا باشد. اما در برخی افراد، این خط در حالت غیرمعمول و غیر طبیعی خود قرار دارد. برای اینکه خط لثه را به شکل طبیعی خود برگردانیم نیازمند انجام جراحی لثه هستیم.

در حالتی که خط لثه بیش از حد پایین باشد ما بافت لثه را کاهش میدهیم و در واقع نام عمل ما لیفت لثه خواهد بود. اما زمانی که خط لثه بالا باشد ما برای پایین آوردن آن مجبوریم از پیوند لثه استفاده کنیم زیرا خود بافت لثه کم است و به تنهایی نمیتواند پایین بیاید.

در طی جراحی پیوند لثه، جراح به طور معمول بافتی را از یک قسمت بدن جدا می كند و مجدداً آن را به ناحیه ای كه لثه پایین است متصل یا پیوند میزند. این بافت اغلب از کام یا سقف دهان برداشته میشود که از لحاظ جنس و نوع عملکرد مشابه بافت لثه است.

پیوند بافت نه تنها خطر آسیب بیشتر به خود لثه را کاهش می دهد بلکه به نوعی پوششی بسیار خوب و مطمئن برای پوشاندن ریشه های دندان ها و محافظت از آن ها نیز محسوب میشود.

---

سایر روش های جایگزین برای درمان مشکلات لثه

جراحی لثه با لیزر : اگرچه هیچ مدرک موثقی هنوز کاملاً از لیزر درمانی برای درمان مشکلات لثه پشتیبانی نمی کند، اما برخی از دندانپزشکان از آن برای کاهش اندازه آبسه های پریودنتال و ترمیم بافت همبند آسیب دیده استفاده می کنند.

پروتئین های تحریک کننده بافت لثه:  این روش شامل استفاده از ژل های حاوی پروتئین برای تحریک رشد استخوان و بافت است.

---

آماده شدن برای جراحی لثه

قبل از اینکه جراحی لثه انجام شود، دندانپزشک معاینات قبل از عمل را به صورت کامل و دقیق انجام می دهد تا مطمئن شود آیا بیمار برای جراحی کاندید مناسبی است یا خیر.

در طی این ارزیابی و بررسی، جراح موارد زیر را بررسی میکند و با بیمار صحبت میکند:

گرفتن تاریخچه پزشکی

ارزیابی و معاینه فیزیکی شامل بررسی تمام دندان ها، دهان و فک و وضعیت سلامت عمومی دهان و دندان

وجود یا عدم وجود هرگونه عفونت، آبسه دندان یا ضایعات دیگری که می تواند بهبودی و دوره نقاهت بعد از جراحی لثه را پیچیده تر کند.

آیا جراحی لثه درد دارد؟

بسته به نوع روش جراحی، طیف وسیعی از موارد ممکن است رخ دهد. بیشتر عمل های جراحی لثه حدود 2 ساعت طول می کشد. در بعضی موارد، بیمار کاملا بیهوش میشود و در موارد دیگر ، جراحی فقط شامل استفاده از بی حسی موضعی برای بی حس کردن لثه است. تزریق داروی بی حسی می تواند در ابتدا کمی ناراحت کننده باشد. اما به طور کامل باعث بی حس شدن بافت لثه میشود.

---

مراحل انجام عمل جراحی لثه

در طی عمل، جراح دندانپزشک از تجهیزات و ابزار استریل برای کاهش خطر عفونت استفاده می کند.

بعد از انجام برش یا برش های کوچک در امتداد خط لثه، دندانپزشک لثه ها را از دندان بلند می کند. این کار به دندانپزشک این امکان را می دهد تا ریشه های دندان را بهتر ببیند و بتواند هر گونه تارتار، پلاک یا عفونت را از بین برده و تمیز کند.

پس از این تمیز کردن عمقی همه چیز، جراح دندانپزشک می تواند روشهای دیگری مانند تغییر شکل لثه، بازسازی استخوان یا سایر روشهای برنامه ریزی شده را انجام دهد.

پس از اتمام جراحی برنامه ریزی شده، جراح دندان با استفاده از نخ بخیه های بسیار ریز لثه ها را دوخته و به  محل اصلی خود یعنی روی دندان ها متصل میکند. دندانپزشک 7 تا 10 روز بعد از عمل بخیه ها را باز میکند.

---

بهبودی و دوره نقاهت جراحی لثه

به دنبال هر روش جراحی، دندانپزشک دستورالعمل های دقیقی درباره مراقبت های بعد از آن را برای دستیابی به بهترین شرایط و دوره نقاهت راحت تر را ارائه می دهد. زمان بهبودی و دوره نقاهت از عمل لثه بستگی به نوع روش جراحی و وضعیت بیمار دارد.

اما به طور معمول، افراد در روزهای اول پس از جراحی لثه به داروهای تسکین دهنده درد نیاز دارند. بیمار قبل از ترک مطب یا مرکز جراحی با به طور کامل با انواع داروهای مسکن که میتوانند درد او را تسکین دهند آشنا خواهد شد.

جراح قبل از ترخیص بیمار به او توصیه های زیر را نیز ارائه خواهد کرد و به برخی از سوالات رایج او مثل “بعد از جراحی لثه چی بخوریم ؟ ” پاسخ خواهد داد:

1. استفاده از دهانشویه ها و ضد عفونی کننده ها برای تمیز نگه داشتن موضع عمل و جلوگیری از عفونت
2. اجتناب از ورزش شدید
3. خوردن غذاهای نرم در روزهای بعد از عمل
4. اجتناب از استعمال سیگار

یک یا 2 هفته بعد از عمل شما به توصیه جراح باید به مطبش برگردید تا او نتایج عمل را از نزدیک دیده و ارزیابی کند. او در همین جلسه بخیه ها را میکشد و به وضعیت شما رسیدگی خواهد کرد.

بعد از این مدت لثه ها و دندان ها التیام می یابند، و محکم تر و قوی تر از قبل میشوند. اما این امکان نیز وجود دارد که برخی از افراد نسبت به دمای گرم یا سرد و حتی استفاده از خمیر دندان حساس شوند. اگر چنین مشکلی برای شما پیش آمد نگران نباشید زیرا به مرور زمان بهبود پیدا خواهید کرد. اما جهت اطمینان به جراح خود اطلاع دهید.

---

هزینه جراحی لثه چقدر است؟

جراحی لثه اگر به منظور صرفا درمانی انجام شود ممکن است تحت پوشش بیمه قرار بگیرد. بنابراین پیش از انجام عمل حتما با شرکت بیمه یا بیمه گر خود تماس بگیرید و از این موضوع اطلاع کسب کنید. با جراح دندان خود نیز صحبت کنید و ببیند آیا او با بیمه خاصی طرف قرار داد است یا خیر. هزینه جراحی لثه معمولا در محل و با توجه به شرایط مطب و شدت بیماری خودتان بستگی دارد. اما به طور میانگین حدود 2 میلیون تومان خواهد بود.

---

آیا می توان از بیماری لثه جلوگیری کرد؟

از آنجا که بیماری لثه در اثر رشد بیش از حد باکتری ها ، پلاک ها و ایجاد تارتار ایجاد می شود ، داشتن بهداشت دهان و دندان مناسب معمولاً در جلوگیری و معکوس کردن این بیماری مؤثر است. در بیشتر موارد، با مراقبت منظم از دندان، مسواک زدن و نخ دندان کشیدن در طول روز متوانند به جلوگیری از بروز بیماری لثه و و کاهش هزینه جراحی منجر شود.