شاید تصور کنید که ارتودنسی، تنها به درمان و اصلاح مشکلات مربوط به دندان ها میپردازد؛ در حالی که برای پیشگیری و درمان بسیاری از ناهنجاری های فکی، میتوان از روش ها و ابزار ارتودنسی بهره گرفت. بعضی از افراد به صورت مادرزادی، مشکلاتی در فک خود دارند. از شایع ترین این مشکلات، میتوان به جلو بودن یا عقب بودن فک پایین اشاره کرد. این موضوع بر ظاهر افراد و همچنین ارتباط دندان ها با هم، اثر منفی میگذارد و مشکلاتی برای بیمار به وجود میآورد.
بیمارانی که چنین ناهنجاریای دارند، به خصوص اگر مشکل آنها شدید باشد، باید حتما برای اصلاح آن اقدام کنند. برای مثال یکی از بهترین راه های درمانی، برای اصلاح ناهنجاری عقب بودن فک پایین، استفاده از ارتودنسی عقب بودن فک پایین است، در این مقاله از مجله ارتوبلاگ قصد داریم در مورد مشکلات فک پایین، و راه های درمانی آن صحبت کنیم.
✍دسترسی سریع
Toggleدر حالت عادی و نرمال، دندان های فک بالا کمی از دندان های فک پایین جلوتر قرار گرفته اند و آنها را پوشش میدهند. اما اگر فک پایین فردی رشد کمتری کرده باشد، و اندازه آن از حد نرمال و طبیعی آن کمتر باشد، فک بالا بیش از حد جلو میزند و ظاهر فرد را دستخوش تغییراتی میکند.
در بیشتر موارد، افراد این ناهنجاری را تحت عنوان جلو بودن فک بالا میشناسند، اما در حقیقت فک پایین رشد کمی داشته و عقب تر قرار گرفته است، اگر این مشکل شدید باشد، با نگاه کردن به نیم رخ فرد قابل تشخیص بوده، و نیازمند درمان و رسیدگی است؛ زیرا میتواند زمینه ساز بروز مشکلاتی برای بیمار باشد. به طور عمده علت کوچک ماندن فک پایین، و عقب ماندگی رشد آن، مسائل ارثی و ژنتیکی است.
متخصص های ارتودنسی همواره توصیه میکنند برای بررسی ها و معاینات مربوط به مشکلات فک و دندان ها، بهترین سن قبل از رسیدن به سن بلوغ و در دوران کودکی و نوجوانی است. اگر کودکی در سنین پایین که هنوز رشد فکی او کامل نشده است، مورد معاینه قرار بگیرد و مشکلات او شناسایی شود، بدون نیاز به درمان های سخت یا پیچیده ای، مانند جراحی فک و تنها به کمک بعضی از دستگاه های ارتودنسی دندان، میتوان از پیشرفت ناهنجاری جلوگیری کرد و حجم مشکلات را در آینده به شدت کاهش داد.
این دستگاه ها، فک پایین را برای رشد بیشتر تحریک میکنند و سعی میکنند رابطه مناسب و ایده آلی را بین دو فک بیمار برقرار کنند؛ اما اگر فردی در سن بزرگسالی و بعد از سن بلوغ، برای اصلاح فک خود مراجعه کند،در کنار سایر روش ها، از درمان جراحی فک نیز برای او استفاده میکنند.
🔹 بیشتر بخوانید: بهترین سن ارتودنسی کودکان
اگر بیماری در سنین پایین و قبل از اینکه رشد فکی او کامل شود، به متخصص ارتودنسی مراجعه کند، متخصص ارتودنسی در بیشتر مواقع، برای اصلاح ناهنجاری عقب بودن فک پایین بیمار، از دستگاه های فانکشنال ارتودنسی استفاده میکند؛ در واقع متخصص، از توانایی رشدی فک بیمار، برای تصحیح مشکلات او و تحریک رشد فک پایین بهره میبرد. این دستگاه های فانکشنال از دو پلاک ارتودنسی متحرک، برای فک بالا و پایین تشکیل شده است.
زمانی که این پلاک های ارتودنسی متحرک روی فک های بیمار قرار میگیرند، در هر بار بستن دهان، دو فک را در موقعیت ایده آل و نرمال خود قرار داده و فرد را وادار میکند که فک پایین خود را به سمت جلو هدایت کند. این اتفاق برای فک پایین آنقدر تکرار میشود که تبدیل به یک عادت برای فرد شده، و در نهایت رشد فک پایین بیشتر میشود و به اندازه نرمال و طبیعی خود میرسد.
اگر بیمار در سنین بزرگسالی برای اصلاح ناهنجاری عقب بودن فک پایین خود تصمیم بگیرد، در واقع استفاده از دستگاه های فانکشنال به تنهایی مشکلات او را حل نمیکند؛ بلکه برای چنین بیماری که فک او دیگر قابلیت رشد خود را از دست داده است، باید در کنار درمان های ارتودنسی، از روش جراحی فک پایین نیز بهره گرفت. در جراحی فک پایین، ابتدا فک پایین بیمار برش داده میشود، سپس به صورت کشویی، به سمت جلو هدایت شده و در رابطه نرمال و صحیح خود با فک بالا قرار میگیرد.
در انتها، فک پایین به کمک پیچ ها و پلاک مخصوص، سر جای خود ثابت میشود. بعد از سپری کردن دوران نقاهت عمل جراحی، ادامه درمان های ارتودنسی برای فک بیمار انجام میشود.
گاهی، در افراد درجاتی از عقب بودن فک پایین وجود دارد، اما چون شدت آن زیاد نیست، معمولا به چشم نیامده و مشکل خاصی هم برای بیمار به وجود نمیآورد؛ در صورتی که فک پایین در حدی عقب باشد که به راحتی به چشم بیاید، بیمار باید حتما برای اصلاح آن اقدام کند، بعضی از مشکلات ناهنجاری عقب بودن فک پایین عبارتند از:
به ویژه در افرادی که فک پایین آنها بیش از حد عقب است، ظاهر آنها در حالتی غیر عادی و نامناسب میگیرد. چنین افرادی در برخوردهای اجتماعی خود اعتماد به نفس کمی دارند و ممکن است حتی در انتخاب همسر و ازدواج نیز، مشکلاتی داشته باشند.
هنگامی که فک ها رابطه مناسبی با هم برقرار نکنند، بیمار در تلفظ بعضی از واژه ها، به مشکل بر میخورد.
گاهی عقب بودن فک پایین، فرد را دچار مشکلات تنفسی مانند آپنه تنفسی میکند. این مشکل به ویژه هنگام خواب رخ میدهد.
این جراحی جزو یکی از آسان ترین جراحی های فک به شمار میرود و در واقع درد داشتن در هر جراحی، امر طبیعی و اجتناب ناپذیری به شمار میرود؛ اما گفته شده که جراحی عقب بردن فک پایین، درد خیلی زیادی ندارد و درد آن به اندازه جراحی دندان عقل است.