درمان ریشه

✍دسترسی سریع

درمان ریشه دندان چیست و چرا انجام میشود؟

درمان ریشه دندان یا روت کانال که تحت عنوان درمان اندودنتیک نیز شناخته شناخته می شود، یک روش درمانی در دندانپزشکی است که به از بین بردن و تخلیه عفونت داخل دندان اشاره دارد. انجام این عمل همچنین میتواند احتمال بروز عفونت های داخل دندانی در آینده را به شدت کاهش دهد. از آنجایی که این عمل مربوط به پالپ نرم یا مغز دندان است و این بخش نیز جزء ریشه دندان ها است، به این درمان اصطلاحا درمان ریشه دندان گفته میشود.

درمان کانال ریشه چیست؟

دندان از دو بخش اصلی شکل گرفته است، یکی تاج دندان که همان بخش سفید رنگ است و دیگری ریشه دندان که به استخوان فک جوش خورده است. ما در این مقاله تنها با ریشه کانال سروکار داریم.

خود روت کانال در واقع درمان نیست و اشاره به بخشی از دندان یا همان ریشه دندان دارد. ریشه دندان یک فضای توخالی است که جایگاه عروق خونی، عروق عصبی و سلولهای پالپ نرم است. در واقع تنها بخش زنده دندان همین پالپ نرم است که بروز عفونت در آن میتواند خطرناک باشد. به عمل درمان روت کانال در اصطلاح درمان ریشه دندان گفته میشود.

پالپ دندان چگونه آلوده میشود؟

همانطور که گفته شد روت کانال به آلوده یا عفونی شدن پالپ دندان گفته میشود و نیازمند درمان فوری است. درمان این مشکل نیز تمیز و خارج کردن محتویات زنده داخل ریشه دندان است.

در داخل دهان تعداد بسیار زیاذی باکتری مفید و مضر قرار دارند که در شرایط عادی ضرری به ما نمیرسانند. اما اگر شخصی در دندان خود یک حفره عمیق داشته باشد یا ترک خورده، شکسته و لق باشد، بهترین فضا برای فعالیت و خرابکاری باکتری ها ایجاد میشود. باکتری ها از این شرایط استفاده کرده و راهی به سمت پاپ نرم و ریشه دندان پیدا میکنند تا آن را آلوده کنند. در نهایت باکتری ها باعث از بین رفتن خمیر می شوند. اگر باکتری بتواند به قسمت ها عمیق تر نفوذ کند میتواند باعث شکل گیری عفونت در استخوان فک شوند که این به مراتب جدی تر است. زیرا عفونت باعث ضعف استخوان و کاهش بافت استخوانی می شود. در نهایت عفونت ایجاد شده باعث متورم شدن رباط های اطراف دندان و دندان لق شدن آن میشود.

مراحل روت کانال: درمان ریشه چند مرحله دارد؟

درمان ریشه در سه مرحله انجام می شود و معمولا بین یک تا سه جلسه نیز طول می کشد. در ادامه با هر سه مرحله این عمل آشنا خواهید شد.

تمیز کردن کانال ریشه

ابتدا دندانپزشک هر آنچه را که درون کانال ریشه وجود دارد را حذف می کند. برای اینکار بیمار باید تحت بیحسی موضعی قرار بگیرد. سپس دندانپزشک متخصص یک سوارخ کوچک روی سطح دندن ایجاد میکند تا به پالپ دندان و ریشه دسترسی پیدا کند. دندانپزشک با دقت ابزار کوچکی را وارد سوراخ دندان کرده اقدام به خارج کردن بخش مرده یا بیمار مغز دندان میکند.

پر کردن ریشه کانال

در مرحله دوم، دندانپزشک بخش هایی که خالی کرده با با دقت تمیز کرده. او اینکار را با محلول مخصوص شستش انجام میدهد. دندانپزشک اینکار را تا آنجا که حس کند ریشه دندان کاملا تمیز و ضدعفونی شده ادامه میدهد.

پس از اتمام ضدعفونی و شستشوی ریشه، نوبت به مهر و موم کردن و بستن دندان و سوراخ ایجاد شده میرسد. برای اینکار از سمنت ها یا مواد پرکننده دیگر استفاده میشود. بعد از اینکه دندان مهروموم شد دیگر باید رسما آن را یک دندان مرده در نظر گرفت زیرا تمام محتویات ریشه که شامل اعصاب میشود دیگر وجود ندارد. در این شرایط بیمار هیچ دردی از جانب این دندان تجربه نخواهد کرد.

افزودن تاج یا پر کننده دندان

زمانی که محتویات داخل دندان برداشته شد، دندان اکنون بیشتر از هر زمان دیگری شکننده و در معرض آسیب دیدن است. دندان بدون پالپ باید از رباط اتصال دهنده دندان به استخوان تغذیه کند. این منبع میتواند کافی باشد، اما با گذشت زمان، دندان شکننده تر می شود، بنابراین باید با یک تاج یا پر کننده دندان از آن محافظت کرد.

تا زمانی که تاج نصب نشود یا با مواد پرکننده محافظت نشود، بیمار نباید غذا بجود یا چیزی را گاز بگیرد. پس از انجام تاج یا پر شدن دندان، فرد می تواند مانند گذشته از دندان خود استفاده کند.

درمان معمولا فقط نیازمند یک جلسه کامل است اما اگر وضعیت شخص وخیم باشد یا نیازمد چند روت کانال باشد، احتمالا 2 تا 3 جلسه دیگر برای درمان ریشه نیاز باشد.

آیا درمان ریشه درد دارد؟

یکی از ترس های بزرگ در مورد این نوع درمان، دردناک بودنش است. اما حقیقت این است که اگر درمان توسط یک دندانپزشک مجرب و حرفه ای نجام شود درد یا به شدت کم میشود یا اصلا دردی تجربه نخواهد شد. دردی که حین عمل احساس می شود معمولا ناشی از وجود عفونت است و ربطی به خود درمان ندارد زیرا اصولا روت کانال دردناک نیست زیرا شخص بیحس میشود آنگاه عمل آغاز میشود.

هرچند که خود عمل نباید درد داشته باشد اما تجربه مقداری ناراحتی و حساسیت بعد از درمان میتواند طبیعی باشد. این احساس ناراحتی موقتی است و با داروهای غیرنسخه ای به راحتی تسکین پیدا میکنند. در کنار داروی مسکن، دندانپزشک برای کاهش عفونت یا خشکاندن آن آنتی بیوتیک تجویز میکند.

اگر مشکل جدی باشد درمان ریشه فایده ندارد

برخی بیماران ترجیح میدهند به جای انجام درمان ریشه، به طور کلی از خیر دندان بگذرند و آن را کشیده و خارج کنند. در این مواقع احتمالا عفونت بسیار شدید است و یا به دندان آسیب جدی وارد شده که دیگر قابل حفظ شدن نیست یا حفظ آن ارزشی برای بیمار ندارد.

مشکلات کشیدن دندان

با این وجود، کشیدن دندان ممکن است باعث کج شدن سایر دندان ها شود. برای بروز این مشکل یا باید دندان جایگزین بگذارید یا تن به درمان ارتودنسی دهید. برخی از روش ها جایگزین دندان عبارتند :

هزینه درمان ریشه چقدر است؟

هزینه درمان های مختلف دندانپزشکی متفاوت است، اما هزینه درمان ریشه آنقدرها هم زیاد نیست و اگر مشکل روت کانال دارید بهتر است بدون توجه به هزینه آن را انجام دهید. اگر نخواهید این درمان را انجام دهید و قصد کشیدن دندان داشته باشید به مراتب هزینه های شما بالا میرود. زیرا برای پر کردن جای خالی آن نیازمند ایمپلنت ارتودنسی هستید که هزینه این دو درمان زیاد است.

عوارض درمان ریشه

مانند هر روش درمانی دیگر، این روش هم میتواند عوارضی داشته باشد. برخی از عوارض احتمالی انجام روت کانال عبارتند از:

ما معمولا به ازای هر ریشه دندان 4 تا ریشه باید داشته باشیم. برخی اوقات ممکن است دندانپزشک تنها 3 ریشه را پیدا کند و چهارمی هنوز درمان نشده باشد. اگر چهارمی درمان نشود ممکن است عفونت همان یک ریشه به استخوان و سایر بخش های دهان و بدن منتقل شود و مشکل چند برابر بزرگتر شود.

علاوه بر این دندانپزشک باید حواسش را جمع کند که بعد از خالی کردن ریشه دندان، تمام ریشه ها و بخش های دندان را با دقت کاملا پر کند. اگر بخشی از دندان به خوبی پر نشود امکان شکستن دندان و از کار افتادن آن بسیار زیاد خواهد بود در چنین موقعیتی امکان شکل گیری عفونت لثه وجود دارد.

برخی اوقات ممکن است دندانپزشک حواسش را جمع نکند و حین خالی کردن ریشه کانال با پرفوراتور یا مته کوچک دندان را سوراخ کند. زمانی که مواد پر کننده وارد دندان میشوند ممکن است از طریق سوراخ ایجاد شده خارج شود و دندان به خوبی پر نشود.

در صورت بروز هرگونه عوارض، متخصص می تواند با روش های مختلفی اقدام به اصلاح مشکل کند و درمان ریشه را به اتمام برساند. اما برای جلوگیری از بروز هرگونه عوارض، بیماران همیشه باید دستورالعمل دندانپزشک را رعایت کنند. مصرف آنتی بیوتیک و داروهای ضد درد نیز باید بعد از درمان در دستور کار قرار بگیرد. انجام یک ترمیم دائمی مانند تاج ، پس از کامل شدن ریشه کانال نیز ضروری است.